گاواژ چیست؟ تغذیه از طریق لوله چگونه انجام میشود؟

سرنگ گاواژ را بشناسید!

تغذیه بیماران ناتوان یا دارای مشکلات بلع یکی از چالش‌های مهم در مراقبت‌های پزشکی و پرستاری به حساب می‌آید. سرنگ گاواژ به عنوان یکی از ابزارهای کاربردی در این زمینه، امکان تغذیه ایمن و راحت را برای بیمارانی که قادر به خوردن غذا از طریق دهان نیستند، فراهم می‌آورد. این وسیله در بیمارستان‌ها، مراکز مراقبتی و حتی در خانه برای بیمارانی که نیاز به تغذیه کمکی دارند، استفاده می‌شود.

برای خرید سرنگ گاواژ به صورت عمده و تکی کلیک کنید.

در این مقاله از دایان، به طور کامل به معرفی سرنگ گاواژ، انواع آن، نحوه استفاده صحیح، مزایا و معایب، تغذیه مناسب با این سرنگ و همچنین نکات مهم جهت جلوگیری از مشکلات احتمالی می‌پردازیم. اگر قصد دارید اطلاعات کاملی درباره این ابزار کاربردی داشته باشید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

سرنگ گاواژ چیست؟

سرنگ گاواژ یک ابزار پزشکی مخصوص برای تغذیه بیمارانی است که قادر به بلع غذا(خوردن غذا از طریق دهان) نیستند. این سرنگ دارای یک دهانه پهن و بدون سوزن است که امکان تزریق مستقیم مواد مغذی یا داروها را از طریق لوله بینی-معده‌ای (NG Tube) یا لوله معده‌ای (PEG Tube) فراهم می‌آورد.

سرنگ گاواژ چه کاربردی دارد؟

کاربرد اصلی سرنگ گاواژ در بیمارانی است که به علت بیماری‌های عصبی، سکته مغزی، مشکلات بلع (دیسفاژی) یا دوره‌های پس از عمل جراحی، نمی‌توانند غذا را به طور معمول مصرف کنند. همچنین در مراقبت از نوزادان نارس و سالمندانی که دچار ضعف شدید بدنی هستند، از این سرنگ برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای استفاده می‌گردد.

این سرنگ علاوه بر تغذیه، برای تزریق داروهای خوراکی و مایعات مورد نیاز بیماران بستری یا خانگی نیز کاربرد دارد. اما توجه داشته باشید که استفاده از آن باید مطابق با اصول بهداشتی و تحت نظر پزشک یا پرستار صورت گیرد تا از مشکلاتی همچون ورود هوا به معده، انسداد لوله تغذیه و آلودگی‌های میکروبی جلوگیری گردد.

تفاوت سرنگ گاواژ با سرنگ‌های معمولی چیست؟

سرنگ گاواژ از نظر طراحی، عملکرد و کاربرد، با سرنگ‌های معمولی فرق دارد. در ادامه جزییات این تفاوت را ذکر کردیم:

1. دهانه پهن‌ و بدون سوزن
   در حالی که سرنگ‌های معمولی دارای سوزن برای تزریق زیرجلدی یا وریدی هستند، سرنگ گاواژ نوکی مخروطی یا قفل‌دار دارد که امکان ورود غذاهای نیمه‌جامد و مایعات مغذی را فراهم می‌آورد.
2. حجم بیشتر سرنگ گاواژ
   سرنگ‌های معمولی در ظرفیت‌های ۲ تا ۲۰ میلی‌لیتر تولید می‌شوند، اما سرنگ‌های گاواژ می‌توانند تا ۶۰ یا ۱۰۰ میلی‌لیتر حجم داشته باشند، که برای تغذیه بیماران بسیار کاربردی است.
3. کاربرد ویژه در تغذیه و دارودرمانی خوراکی
   سرنگ گاواژ تنها برای ورود مواد غذایی یا داروهای مایع از طریق لوله تغذیه طراحی شده است و نباید برای تزریق‌های معمولی به کار رود.
4. سازگاری با لوله‌های تغذیه
   برخی از سرنگ‌های گاواژ دارای قفل لوئر لاک (Luer Lock) هستند که به طور ایمن به لوله تغذیه متصل می‌شود و از نشت مایعات جلوگیری می‌کند. این ویژگی در سرنگ‌های معمولی وجود ندارد.
   • دارای نوک پهن و قیفی شکل جهت ورود مایعات نیمه‌جامد

انواع سرنگ گاواژ و ویژگی‌های آنها

سرنگ‌های گاواژ در مدل‌های مختلفی در بازار موجودند که هر کدام ویژگی‌های خاصی دارند. انتخاب نوع سرنگ مناسب به نیاز بیمار، نوع تغذیه و روش استفاده بستگی دارد.

سرنگ گاواژ مخروطی

• مناسب جهت تغذیه مستقیم بیماران از طریق دهان یا لوله تغذیه
• امکان کنترل ساده‌تر مقدار تزریق غذا

سرنگ گاواژ لوئر لاک (Luer Lock)

• دارای قفل ایمنی جهت اتصال محکم به لوله تغذیه
• جلوگیری از نشتی و از بین رفتن مواد غذایی
• مناسب برای بیمارانی که نیازمند تغذیه مداوم هستند

سرنگ گاواژ پیستونی

• دارای پیستون داخلی برای کنترل دقیق جریان مایعات
• کاهش احتمال ورود هوا به معده بیمار و جلوگیری از نفخ 
• کاربرد آسان‌تر برای مراقبین بیمار

سرنگ گاواژ یکبار مصرف و چندبار مصرف

• مدل‌های یکبار مصرف سرنگ از پلاستیک پزشکی ساخته شده‌اند و پس از هر استفاده دور ریخته می‌شوند.
• مدل‌های چندبار مصرف سرنگ باید با دقت شسته و ضدعفونی شوند تا از آلودگی جلوگیری گردد.

بهترین سرنگ گاواژ را انتخاب کنید!

برای انتخاب یک سرنگ گاواژ مناسب و استاندارد، به فاکتورهای زیر دقت کنید:

✔حجم مناسب: بسته به میزان تغذیه مورد نیاز بیمار، سرنگ‌هایی با ظرفیت ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌لیتر خریداری کنید.
✔جنس استاندارد: از سرنگ‌های ساخته‌شده از مواد بدون BPA و فاقد ترکیبات سمی استفاده نمایید تا از واکنش‌های آلرژیک و آلودگی‌های شیمیایی جلوگیری گردد.
✔سازگاری با لوله تغذیه: اگر بیمار از لوله بینی-معده‌ای استفاده می‌کند، سرنگ میبایست امکان اتصال ایمن و بدون نشتی داشته باشد.
✔مدل ضد انسداد: سرنگ‌هایی که دارای پیستون‌های کنترل جریان هستند، احتمال انسداد لوله را کاهش می‌دهند و تغذیه بیمار را آسان‌تر می‌کنند.

نحوه استفاده از سرنگ گاواژ به چه صورت است؟

۱. آماده‌سازی غذا و سرنگ

• پیش از استفاده، سرنگ را با آب گرم و شوینده ملایم بشویید.
• غذای بیمار را کاملا پوره کنید و در صورت لزوم، با آب یا شیر رقیق کنید تا از سرنگ عبور کند.

۲. قرار دادن بیمار در وضعیت مناسب

• توجه داشته باشید که بیمار باید در وضعیت نیمه‌نشسته یا نشسته باشد تا از بازگشت غذا و ورود آن به ریه‌ها جلوگیری شود.
• هرگز تغذیه را در حالت خوابیده بیمار ندهید، زیرا خطر خفگی و آسپیراسیون ریوی وجود دارد.

۳. تغذیه بیمار با سرنگ گاواژ

• سرنگ را به آرامی فشار دهید و هر چند ثانیه یک‌بار مکث کنید تا فرصت جذب غذا را به معده بیمار بدهید.
• تغذیه خیلی سریع ممکن است باعث نفخ، دل‌درد و ناراحتی گوارشی فرد شود.

۴. شستشوی سرنگ بعد از استفاده

• بعد از هر وعده تغذیه، سرنگ را با آب گرم شسته و بگذارید کاملاً خشک شود.
• اگر از سرنگ چندبار مصرف استفاده می‌کنید، آن را هرچند وقت یک‌بار با مواد ضدعفونی‌کننده تمیز نمایید.

عوارض استفاده از سرنگ گاواژ

1. انسداد لوله تغذیه یا سرنگ
2. ورود هوا به معده و نفخ
3. عفونت معده و دستگاه گوارش
4. بروز تهوع و استفراغ

• چنانچه غذا بیش از حد غلیظ باشد، احتمال مسدود شدن سرنگ یا لوله تغذیه زیاد است.
• جهت جلوگیری از این مشکل، غذا را کاملاً پوره کنید و پس از هر وعده تغذیه، ۱۰ تا ۲۰ میلی‌لیتر آب ولرم از طریق سرنگ عبور دهید.
• هنگام تغذیه، از ورود هوا به سرنگ جلوگیری نمایید.
• سرنگ را به‌آرامی فشار دهید و بگذارید مایع به‌طور طبیعی حرکت کند.
• در صورت عدم رعایت بهداشت سرنگ، ممکن است بیمار دچار عفونت شود.
• همیشه از سرنگ‌های یکبار مصرف یا استریل استفاده نمایید و حتما سرنگ‌های چندبار مصرف را ضدعفونی کنید.
• تغذیه بیش از حد سریع یا مصرف غذاهای نامناسب می‌تواند باعث تهوع بیمار شود.
• در صورت بروز تهوع، سرعت تغذیه را کاهش دهید و حتما با پزشک مشورت کنید.

با رعایت دقیق نکات ذکر شده، می‌توان تغذیه بیمار را به شکلی ایمن و مؤثر مدیریت نمایید.

بهترین غذای مناسب برای تغذیه با سرنگ گاواژ

برای تغذیه بیمار با سرنگ گاواژ، انتخاب غذای مناسب و بافت مناسب غذا بسیار مهم است تا سرنگ و لوله تغذیه به درستی عمل کنند و بیمار حین تغذیه دچار ناراحتی نشود. توجه داشته باشید که غذاهای مناسب برای تغذیه با سرنگ گاواژ باید غلظت مناسبی داشته باشند تا از انسداد لوله‌ها جلوگیری شود و به آسانی از سرنگ عبور کند. بهترین غذاها برای تغذیه با گاواژ موارد زیر است:

1. غذاهای پوره شده:
   غذاهایی همچون پوره سیب‌زمینی، هویج پوره‌شده، و پوره میوه‌ها مناسب هستند زیرا هنگام تغذیه به راحتی از طریق سرنگ گاواژ عبور می‌کنند. می‌توانید با افزودن کمی آب یا شیر به غذا، غلظت آن‌ را تنظیم کنید.
2. محلول‌های تغذیه‌ای پزشکی (فرمول‌های مخصوص):
   در مواقعی که بیمار نیاز به تغذیه خاص دارد، می‌توان از محلول‌های تغذیه‌ای پزشکی آماده همچون فرمول‌های مخصوص تغذیه از طریق لوله‌های تغذیه استفاده کرد. این محلول‌ها متعادل بوده و شامل تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن بیمار هستند. پیش از استفاده از این محلول‌ها حتما با پزشک مشورت کنید.
3. آب‌میوه‌ها و مایعات مغذی:
   برای تامین مایعات بدن بیمار، آب‌میوه‌های رقیق‌شده همچون آب سیب یا آب گلابی می‌تواند مفید باشد. مهم است که از آب‌میوه‌های دارای فیبر زیاد یا غلیظ پرهیز نمایید.
4. مخلوط‌های غذایی خانگی:
   برخی بیماران تمایل دارند از غذاهای خانگی پوره‌شده و رقیق‌شده استفاده کنند. اما باید دقت کرد که این غذاها غلیظ نباشند و از سرنگ عبور کنند.
   • برای جلوگیری از انسداد، غذاها باید رقیق شده و از مواد غلیظ همچون سوپ‌های غلیظ و مواد چسبنده پرهیز شود.

همچنین باید توجه داشت که تغذیه بیمار با سرنگ گاواژ باید متناسب با وضعیت گوارشی بیمار و توصیه‌های پزشک باشد تا از مشکلات احتمالی جلوگیری گردد. هرگز به صورت خودسرانه اقدام به این نوع تغذیه نکنید.

چگونه از انسداد لوله تغذیه و سرنگ گاواژ جلوگیری کنیم؟

انسداد لوله تغذیه یکی از مشکلات رایج در استفاده از سرنگ گاواژ است که ممکن است با آن مواجه شوید، این مشکل می‌تواند به علت رسوب غذا یا مایعات در لوله ایجاد شود. برای جلوگیری از این شرایط، باید نکات زیر را رعایت نمایید:

• پس از هر وعده تغذیه، لوله تغذیه گاواژ و سرنگ باید با آب گرم شسته شوند تا از باقی‌مانده مواد غذایی در لوله جلوگیری گردد. 
• بعد از تغذیه، می‌توانید حدود ۳۰ میلی‌لیتر آب ولرم از طریق سرنگ وارد لوله تغذیه کنید تا مواد غذایی باقی‌مانده را از لوله خارج نمایید.
• وارد کردن غذا به سرعت ممکن است باعث ایجاد فشار اضافی در لوله و انسداد شود. 

مقایسه تغذیه گاواژ با روش‌های دیگر تغذیه

تغذیه گاواژ یکی از روش‌های مهم و موثر برای تأمین مواد مغذی بیمارانی است که نمی‌توانند به طور معمول غذا بخورند. در ادامه به مقایسه این روش با سایر روش‌های تغذیه پرداخته‌ایم تا اهمیت این روش را بهتر درک کنید:

1. تغذیه از طریق دهان:
   تغذیه از طریق دهان طبیعی‌ترین و ساده‌ترین روش تأمین مواد مغذی است. در این روش، بدن مستقیماً از مواد غذایی استفاده می‌کند و احتمال بروز عوارض بسیار کم است. اما برای بیمارانی که توانایی بلع ندارند، این روش مناسب نمی‌باشد.
2. تغذیه با سرنگ گاواژ:
   تغذیه گاواژ به صورت مستقیم از طریق لوله به معده بیمار غذا یا دارو می‌رساند و می‌تواند حجم بالایی از مواد مغذی را به بدن بیمار تزریق کرد.
3. تغذیه وریدی (TPN):
   در تغذیه وریدی، مواد مغذی به صورت مایع از طریق رگ‌ها به بدن فرد وارد می‌شود. این روش به بیماران با مشکلات گوارشی شدید یا افرادی که به اصلا قادر به هضم غذا نیستند، کمک می‌کند. اما تغذیه وریدی باید زیر نظر پزشک باشد و احتمال عوارضی همچون عفونت در محل تزریق به دنبال دارد.
4. تغذیه از طریق لوله معده (PEG):
   این روش برای بیمارانی که به‌طور مداوم نیاز به تغذیه دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله به طور مستقیم به معده وارد می‌شود و مواد مغذی از طریق آن وارد بدن بیمار می‌شود. تغذیه گاواژ یک روش‌ کوتاه‌مدت است، در حالی که PEG طولانی‌مدت استفاده می‌شود.

مدت زمان مجاز استفاده از سرنگ گاواژ چقدر است و کی باید تعویض شود؟

مدت زمان استفاده از سرنگ گاواژ به طور دقیق مشخص نیست چراکه بستگی به شرایط بیمار و نوع سرنگ دارد. 

1. سرنگ‌های یکبار مصرف:
   سرنگ‌های یکبار مصرف باید پس از هر وعده تغذیه دور انداخته شوند تا از انتقال آلودگی‌ها جلوگیری گردد.
2. سرنگ‌های چندبار مصرف:
   اگر از سرنگ‌های چندبار مصرف استفاده می‌نمایید، باید بعد از هر وعده غذایی آن را با آب گرم شسته و ضدعفونی نمایید. توصیه می‌شود که این سرنگ‌ها هر ۲ تا ۳ هفته یکبار تعویض شوند تا از بروز مشکلات بهداشتی جلوگیری گردد.
3. تعویض لوله تغذیه:
   لوله‌های تغذیه باید هر چند هفته یکبار عوض شوند. توجه کنید که اگر لوله آسیب دیده یا مسدود شده باشد، باید فوراً تعویض گردد.

نکات ایمنی و بهداشتی هنگام استفاده از سرنگ گاواژ

در هنگام استفاده از سرنگ گاواژ برای حفظ ایمنی و بهداشت میبایست به نکات زیر توجه داشته باشید:

1. شستن دست‌ها و سرنگ:
   قبل از استفاده از سرنگ گاواژ، حتماً دست‌های خود را شسته و سرنگ را استریل نمایید. این کار موجب جلوگیری از انتقال عفونت می‌شود.
2. استفاده از سرنگ‌های استریل یا یکبار مصرف:
   جهت جلوگیری از آلودگی‌، از سرنگ‌های یکبار مصرف یا استریل استفاده نمایید.
3. مانیتورینگ وضعیت بیمار:
   در حین تغذیه، وضعیت بیمار را به دقت بررسی کنید تا از مشکلات احتمالی همچون استفراغ، انسداد لوله یا درد معده جلوگیری گردد.
4. رعایت دما و غلظت غذا:
   باید دما و غلظت غذا مناسب باشد. از تغذیه غذاهایی که خیلی داغ یا خیلی سرد هستند، پرهیز نمایید.
   • غذا باید کاملاً رقیق باشد تا از وارد شدن آن به ریه‌ها جلوگیری گردد.

استفاده از سرنگ گاواژ برای نوزادان:

هنگام استفاده از سرنگ گاواژ برای نوزادان حتما به نکات زیر توجه کنید:

• مقدار غذا و سرعت تغذیه باید به درستی کنترل شود تا از مشکلات گوارشی و رفلکس نوزاد جلوگیری شود.
• در نوزادان، لوله تغذیه باید مکرر بررسی شود تا از انسداد لوله جلوگیری شود.

استفاده از سرنگ گاواژ برای سالمندان:

هنگام استفاده از سرنگ گاواژ برای سالمندان حتما به نکات زیر توجه کنید:

• سالمندان مشکلات بلع پیچیده‌تری دارند، به همین علت باید با مشورت پزشک، بهترین روش تغذیه انتخاب شود.
• جهت جلوگیری از عوارضی مانند کم‌آبی بدن، مراقبت از تغذیه و میزان مایعات دریافتی سالمندان اهمیت ویژه‌ای دارد.

اهمیت سرنگ گاواژ بر سلامت بیمار

تغذیه با سرنگ گاواژ می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بهبود وضعیت سلامت بیمار داشته باشد. برخی از تأثیرات مثبت تغذیه با سرنگ گاواژ برای بیماران عبارت‌اند از:

1. تأمین مواد مغذی به‌طور مستقیم و سریع
2. پیشگیری از سوءتغذیه و کمبود مواد مغذی
3. حفظ وزن بدن و تقویت سیستم ایمنی
4. کاهش مشکلات گوارشی

خرید سرنگ گاواژ به صورت عمده و تکی با بهترین قیمت از سایت دایان پلاس

خرید سرنگ گاواژ از سایت دایان پلاس به صورت عمده و تکی این امکان را به شما می‌دهد تا با بهترین قیمت، محصولی با کیفیت و استاندارد را بدون نیاز به حضور تهیه کنید. دایان پلاس امکان مشاوره آنلاین به شما را فراهم می‌آورد تا بهترین سرنگ گاواژ را بر اساس نیاز خود انتخاب کنید و از پشتیبانی مشتری حرفه‌ای بهره‌مند شوید. در صورت خرید عمده سرنگ گاواژ، می‌توانید از تخفیف‌های ویژه و شرایط پرداخت مناسب بهره‌مند شوید که خرید شما را از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه‌تر می‌سازد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص خرید دیگر تجهیزات پزشکی با ما در تماس باشید.